Le Gouren: η λαϊκή πάλη της Βρετάνης

Η ιστορία της Gouren

Η Gouren είναι ο παραδοσιακός αγώνας της Βρετάνης, της Βόρειας Γαλλίας. Ένα στυλ λαϊκής πάλης που μεταφέρθηκε στην Γαλλία από τους Βρετανούς τον 4ο αιώνα, όταν εκδιώχθηκαν από από τη Μεγάλη Βρετανία από τις σκανδιναβικές φυλές.

Η Gouren ήταν τότε ένα πολύ δημοφιλές άθλημα, που το εξασκούσαν μόνο οι ευγενείς. Ήταν ένα παιχνίδι που βοηθούσε στην εκπαίδευση στην τέχνη του πολεμιστή. Ήταν όμως και ένας τρόπος για να δείξουν οι άνδρες την ικανότητα και την ανδρεία τους στα τουρνουά, ή κάτι ακόμη πιο δύσκολο, για να κερδίσουν την καρδιά μιας όμορφης νέας κυρίας. Ο θρύλος λέει ότι οι διάσημοι ιππότες όπως οι Gauvain, Lancelot ή Perceval ήταν εξαιρετικοί παλαιστές. Ο ίδιος ο Βασιλιάς Αρθούρος χαιρόταν να αντιμετωπίζει τους ιππότες του στην Gouren. Αργότερα στην ιστορία, ήταν ο Βασιλιάς Φραγκίσκος ο Α’ που κέρδισε τον αγώνα, με αντίπαλο τον Βασιλιά της Αγγλίας Χένρι VIII, σημειώνοντας έναν υπέροχο Lamm (θα δούμε πιο κάτω τι είναι).

Με τα χρόνια η Gouren εκδημοκρατίστηκε και έγινε ένα πολύ δημοφιλές άθλημα στην ύπαιθρο. Οι αγρότες εκπαιδεύονταν στα χωράφια μετά τη δουλειά της ημέρας. Η Κυριακή ήταν μια ευκαιρία να συναντηθούν παλαιστές από γειτονικές πόλεις και να υπερασπιστούν την τιμή του χωριού τους. Τα έπαθλα διέφεραν αρκετά, από ένα κεντημένο μαντήλι ή καπέλο έως ένα πρόβατο, ένα χρηματικό ποσό ή ακόμα και έναν ταύρο στα τουρνουά Scaër.

Οι παλαιστές φύλαγαν καλά τις τεχνικές τους, και τις περνούσαν μόνο στους γιους τους. Ένας όρκος δινόταν πριν από κάθε τουρνουά, γεμάτος δεισιδαιμονίες: οι παλαιστές έπρεπε να ορκιστούν ότι δεν είχαν χρησιμοποιήσει κανένα ξόρκι για να κερδίσουν. Οι αγώνες δεν είχαν χρονικό όριο, η νίκη μπορούσε να κερδηθεί μόνο από τον Lamm. Κάποιες μάχες διήρκεσαν μια ολόκληρη νύχτα. Οι διαιτητές ήταν από πρώην παλαιστές ή σημαντικές προσωπικότητες από το χωριό. Στους αγώνες και δεν υπήρχε κατηγορία ηλικίας ή βάρους.

Η Gouren ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στη Βρετάνη στις αρχές του 20ου αιώνα, πριν από την έναρξη του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου (1914), με διαγωνισμούς κάθε Κυριακή την καλοκαιρινή σεζόν σε πολλά μικρά χωριά.

Το 1930, προκειμένου να αναζωογονήσει την πρακτική του Gouren, ο γιατρός Charles Cottonec, έδωσε νέα πνοή στο άθλημα. Ξεκίνησε αλλάζοντας τους κανόνες, διατηρώντας παράλληλα το πνεύμα του αθλήματος. Έτσι, δημιούργησε κατηγορίες ηλικίας και βάρους, επέβαλε μια διάρκεια του αγώνα, και καθιέρωσε ενδιάμεσα αποτελέσματα, όπως Kostin (πόντο) ή Kein (πλεονέκτημα). Προσπάθησε επίσης να καταγράψει τις υπάρχουσες τεχνικές, ένα δύσκολο έργο επειδή οι παλαιστές δεν ήθελαν να δείξουν τις τεχνικές τους. Τέλος δημιουργήθηκε μια ομοσπονδία.

Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Gouren άρχισε να χάνει την φήμη του. Ωστόσο συνέχισε να ασκείται και η αξία των παλαιστών από την Βρετάνη παρέμενε διάσημη. Ο Charles de Geulle προσέλαβε έναν παλαιστή του στυλ για σωματοφύλακά του. Μεγάλα τουρνουά διοργανώθηκαν στο Παρίσι και συγκέντρωσαν τους Βρετανούς που είχαν μεταναστεύσει στην πρωτεύουσα της Γαλλίας.

Όμως παρά αυτές τις προσπάθειες η Gouren σταδιακά έπεφτε στη λήθη.

Μετά από αρκετές διασπάσεις και επανενώσεις, η ομοσπονδία του Gouren γίνεται αυτή που γνωρίζουμε σήμερα. Σήμερα έχει λίγο περισσότερους από 1600 αθλητές, συνδέεται με τη Γαλλική Ομοσπονδία Πάλης, είναι εγκεκριμένη από το Υπουργεία Νεολαίας και Αθλητισμού και αναγνωρίζεται από τις δημοτικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές. 

Κάθε χρόνο διοργανώνονται πάνω από δέκα εκδηλώσεις κατά τη χειμερινή περίοδο (Νοέμβριος-Μάιος), ενώ  πολλά τουρνουά διοργανώνονται το καλοκαίρι σε εξωτερικούς χώρους με πριονίδι, σε ανάμνηση της αρχικής μορφής.

Πολλές ανταλλαγές πραγματοποιούνται με παλαιστές από άλλες χώρες. Τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα διοργανώνονται κάθε χρόνο.

Η Gouren έχει διατηρήσει επίσης τους πολιτιστικούς δεσμούς του. Οι θεατές μπορούν να δουν παράλληλα με τις παραστάσεις της πολεμικής τέχνης και την παραδοσιακή μουσική και τον χορό της Βρετάνης.

Οι τεχνικές της Gouren

Η Gouren είναι σαν άθλημα ασκείται μόνο σε όρθια θέση. Ο στόχος του αθλητή είναι να σκοράρει ένα Lamm, δηλαδή να ρίξει τον αντίπαλό του στην πλάτη στο έδαφος και να αγγίξουν το έδαφος και οι δύο ωμοπλάτες. Οι παλαιστές πιάνονται από την φόρμα και προσπαθούν με τα πόδια τους να ανατρέψουν τον αντίπαλο με τεχνικές στα πόδια. Οι τεχνικές πρέπει να εφαρμόζονται κάτω από τη ζώνη.

Κατά τη διάρκεια των ανατροπών, ο επιτιθέμενος υποχρεούται να ακολουθήσει την πτώση του αντιπάλου του, προκειμένου να διασφαλίσει την ασφάλειά του και ταυτόχρονα το αποτέλεσμα. Απαγορεύεται η βία, τόσο λεκτική (εκφοβισμός, προσβολή) όσο και η σωματική (χτύπημα, στραγγαλισμός, πιέσεις). Η άρνηση να αγωνιστεί τιμωρείται. 

Να μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και ο όρκος που δίνεται πριν τους αγώνες.

Ο όρκος των παλαιστών

Απαγγέλλεται από όλους τους παλαιστές πριν από κάθε αγώνα, παρουσία των διαιτητών. Οι παλαιστές είναι διατεταγμένοι σε δύο αντικριστές σειρές. Έχουν το δεξί τους χέρι λυγισμένο στο ύψος των ώμων ενώ ο όρκος προφέρεται, πρώτα στα Βρετανικά και μετά στα Γαλλικά. Στο τέλος, αγκαλιάζουν τον παλαιστή που έχουν απέναντί τους.

Ο Όρκος στα Βρετονικά

M’hen tou da c’houren γάντι leepded
Hep trubarderez na taol fall ebet
Evit ma enor ha hini ma bro
E testeni e ma ma gwiriegez
Hag evit heul kiz vad ma zud koz
Kinnig a ran d’am c’henvreur ma dorn ha ma jod .

Η μετάφρασή του στα γαλλικά

Ορκίζομαι να πολεμήσω με κάθε πίστη
Χωρίς προδοσία και χωρίς βιαιότητα
Για την τιμή μου και για τη χώρα μου
Σε μαρτυρία για την ειλικρίνειά μου
Και για να ακολουθήσω το έθιμο των προγόνων
μου, τείνω στον αντίπαλο μου το χέρι και το μάγουλό μου.

Η βαθμολογία 

Lamm: αυτό είναι το τέλειο αποτέλεσμα στο Gouren, το ισοδύναμο του ippon στο τζούντο ή το KO στην πυγμαχία. Δίνει την άμεση νίκη του αγώνα. Είναι η πτώση στην πλάτη που περιλαμβάνει το ταυτόχρονο άγγιγμα των δύο ώμων στο έδαφος, πριν από οποιοδήποτε άλλο μέρος του σώματος ή του σώματος του αντιπάλου.
Kostin: είναι ένα αποτέλεσμα κοντά στο lamm, για παράδειγμα μια πτώση στην πλάτη, συμπεριλαμβανομένου του αγγίγματος στο έδαφος του ενός μόνο ώμου.
Kein: είναι ένα αποτέλεσμα κοντά στο Kostin, για παράδειγμα μια πτώση στο κάτω μέρος της πλάτης, ή στην πλάτη συν τους γλουτούς.
Netra: είναι μια πτώση χωρίς αποτέλεσμα.

Τα Λάθη 

Οποιαδήποτε βία στη μάχη τιμωρείται: απαγορεύεται να χτυπάτε τον αντίπαλό σας, να πιέζετε, να στραγγαλίζετε. Μία άσχημα εκτελεσμένη  τεχνική μπορεί να τιμωρηθεί εάν έχει θέσει τον αντίπαλο σε κίνδυνο. Οποιαδήποτε λεκτική βία εναντίον του αντιπάλου ή σε έναν από τους διαιτητές τιμωρείται αυστηρά.

Απαγορεύεται επίσης η άρνηση να αγωνιστεί: απαγορεύεται να κρατάτε τον αντίπαλο σε απόσταση με τεντωμένα τα χέρια ή τον αποκλεισμό του με το κεφάλι του, σπρώχνοντας τους μηρούς του πίσω με τα χέρια ή παραμένοντας σε αμυντική θέση για υπερβολική χρονική περίοδο. Κατά τη διάρκεια μιας ρίψης, ο παλαιστής που ρίχνει πρώτα το χέρι του στο έδαφος για να αποφύγει το αποτέλεσμα θεωρείται ότι αρνείται να πολεμήσει.

Diwall: Είναι μια προειδοποίηση που δίνεται σαν φάουλ, πριν από την έγκριση του παλαιστή με Fazi. Δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα του αγώνα.
Fazi: είναι το αποτέλεσμα ενός σφάλματος που διαπράχθηκε από τον παλαιστή. 3 fazis έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό.
Poent: λαμβάνεται όταν ο αντίπαλος έχει συσσωρεύσει 2 fazis. Είναι ισοδύναμος με τον Kostin, εκτός από την περίπτωση της τέλειας ισότητας μεταξύ των δύο παλαιστών όπου είναι ανώτερος από αυτόν.
Fazi Bras: πρόκειται για αποκλεισμό για τον αγώνα, δεδομένου ότι έχει συσσωρευτεί 3 fazis
Divrud: είναι αποκλεισμός για τον διαγωνισμό, για σοβαρό σφάλμα (προσβολή, ασεβής συμπεριφορά)

Διάρκεια αγώνα

Η διάρκεια ενός αγώνα εξαρτάται από την ηλικιακή κατηγορία και τον τύπο του διαγωνισμού. Οι αγώνες των νεότερων διαρκούν 3 λεπτά, των μικρών 4 λεπτά, και των μεγαλύτερων 5 λεπτά. Στους μεγαλύτερους αγώνες η διάρκεια είναι αντίστοιχα  5, 6 και 7 λεπτά. 

Από το 1986 συμμετέχουν και γυναίκες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τώρα περίπου το 25% των αθλητών. Οι γυναίκες παλεύουν 3 λεπτά. 

Η παράταση είναι σε όλες τις περιπτώσεις το μισό του χρόνου της μάχης.

Οι ηλικίες της Gouren

Η Gouren μπορεί να ξεκινήσει από 4 ετών στα περισσότερα. Επιτρέπει στα μικρά παιδιά να έρθουν σε επαφή με το στυλ μέσα από διασκεδαστικές δραστηριότητες και παιχνίδια. Σε ηλικία 6 ετών, οι μικροί παλαιστές μετακινούνται στην μεγαλύτερη κατηγορία και συμμετέχουν στα μαθήματα των παιδιών, στα οποία το παιχνίδι εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικό.  

Δεν υπάρχει όριο ηλικίας για την εξάσκηση του gouren, εφόσον το επιτρέπει η φυσική κατάσταση. Μερικοί πρώην παλαιστές προπονούνται όλο το χρόνο και θέλουν να συναντηθούν το καλοκαίρι για ένα τουρνουά βετεράνων: «το τουρνουά σεφ».

Η Gouren είναι ένα είδος λαϊκής πάλης, ένας τρόπος άσκησης, διασκέδασης, ψυχαγωγίας, αλλά και σύνδεσης μιας σύγχρονης δραστηριότητας με την παράδοση της Βόρειας Γαλλίας και την ιστορία. Ένα “μικρό” αλλά πολύ οργανωμένο στυλ, που δένει τους ανθρώπους, τους βοηθά να συναντώνται και να διασκεδάζουν μαζί, χωρίς τις οξείες αντιπαραθέσεις που έχει ο επαγγελματικός αθλητισμός. Τι από τα δύο έχουμε ανάγκη περισσότερο σήμερα;