Shou Bo: το Κινέζικο στυλ με 2300 χρόνια ιστορίας

Η ιστορία του Shou Bo

Τα πρώτα ίχνη αυτής της τέχνης χρονολογούνται στον 3ο αιώνα π.Χ., επί δυναστείας Qin (221-206 π.Χ.). Αυτή η μορφή μάχης πρότεινε τη συνδυασμένη χρήση διαφορετικών τεχνικών: γροθιές και λακτίσματα σε μεγάλη απόσταση, αρπαγές και ρίψεις σε κοντινή απόσταση. Αυτή η πρακτική παρέμεινε ευρέως διαδεδομένη μέχρι το τέλος της δυναστείας των Song (960-1279).

 

 

Κατά τη δυναστεία Yuan (1279-1368), η ανάπτυξη του Shou Bo διακόπηκε λόγω της κυριαρχίας των Μογγόλων στην Κίνα. Οι Μογγόλοι, φοβούμενοι τις Κινεζικές εξεγέρσεις, απαγορεύουν μορφές μάχης που χαρακτηρίζονται από τη συνδυασμένη χρήση χτυπημάτων και λαβών. Επιτρέπεται μόνο η πάλη στην παραδοσιακή εκδοχή των ανδρών των στεπών, που χαρακτηρίζεται μόνο από τη χρήση τεχνικών λαβών και προβολών και την οποία οι Μογγόλοι εξασκούσαν για γενιές. Τεχνικές γροθιών και λακτισμάτων γίνονται ανεκτές μόνο σε Κινεζικές καλλιτεχνικές παραστάσεις – όπερα – και σε περιστασιακές λαϊκές  εκδηλώσεις – στα χωριά. 

Με τη Δυναστεία των Ming (1368-1644) οι τεχνικές χτυπημάτων αποκαθίστανται αλλά η έκφραση Shou bo θα πέσει σε αχρηστία. Τα επόμενα χρόνια θα υπάρξει σαφής διαχωρισμός μεταξύ των πρακτικών της μάχης σώμα με σώμα (Shuai jiao) και αυτών που περιλάμβαναν τεχνικές χτυπημάτων (wu shu).

 

 

Ωστόσο, μέχρι τη δυναστεία των Ming (1368-1644) οι τεχνικές χτυπημάτων Da και Ti καθώς και οι διάφορες σχετικές μορφές πυγμαχίας αποκαταστάθηκαν επίσημα και αναγνωρίστηκαν με το όνομα Quan Shu. Αμέσως μετά, φαίνεται ότι η έκφραση Shou Bo έπεσε σε αχρηστία. Δεν υπάρχει κανένα ίχνος της σε μεταγενέστερα έγγραφα. Είναι επίσης κατά την περίοδο των Ming που εμφανίζονται οι πρώτοι τρόποι αυτού που θα είναι, κατά την σύγχρονη περίοδο το Shuai jiao. Δηλαδή, η εμφάνιση μιας Κινεζικής δυναμικής μάχης σώμα με σώμα βασισμένη ουσιαστικά στην τέχνη των αρπαγών (ná) και των ρίψεων (shuāi).

Στη συνέχεια, κατά την ιστορική περίοδο της δυναστείας των Qing (1644-1911), όλοι οι αυτοκράτορες, κυρίως ο Kangxi (1662-1722) και ο Qianlong (1735-1796), ασκήθηκαν και ήταν ένθερμοι θαυμαστές της μάχης σώμα με σώμα που ονομαζόταν Xiang Pu ή Pu και η οποία γινόταν σε μια εξαιρετικά δομημένη μορφή. Δημιουργώντας ένα πραγματικό τάγμα ειδικών στην πάλη – τους Shanpuying – αυτοί οι αυτοκράτορες ευνόησαν, ακόμη περισσότερο, την ανάπτυξη ενός σαφούς διαχωρισμού μεταξύ των τεχνικών μάχης τύπου Na και Shuai και των τεχνικών μάχης τύπου Da και Shuai. Ο αγώνας τότε εξελίσσεται σε μια εξαιρετικά εκλεπτυσμένη μέθοδο. Εμπλουτίζεται με διαφορετικές περιφερειακές τεχνοτροπίες – Κινέζικες, Μογγολικές, των Ουιγούρων, Θιβετανικές, προκειμένου να ενσωματώσει τις αντίστοιχες ιδιαιτερότητές τους.

 

 

 

Με την έλευση της Δημοκρατίας της Κίνας (1912-1949), η πάλη προσδιορίστηκε επίσημα ως Shuai jiao. Από την πλευρά του, από τη δυναστεία των Ming μέχρι την κατάληψη της εξουσίας στην Κίνα από το Κομμουνιστικό Κόμμα, το Quan Shu συνέχισε να αναπτύσσει και να βελτιώνει, τις τεχνικές του αγώνα. Οι οπαδοί του αναπτύσσουν μια αξιοσημείωτη εξειδίκευση στις τεχνικές των χτυπημάτων.

Κατά την ίδρυση από τον Mao Zedong της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (1949), ο όρος Quan Shu αντικαταστάθηκε από την έκφραση Wu Shu.

Σήμερα, στους ομοσπονδιακούς κύκλους των Κινεζικών πολεμικών τεχνών, το Wu Shu και το Shuai Jiao είναι όροι που χρησιμοποιούνται συνήθως σε ανατολικές και δυτικές χώρες.

 

 

Η τεχνική του Shou Bo 

Σήμερα ο στόχος του σύγχρονου Shou Bo είναι τριπλός: άσκηση για ευεξία, άσκηση για συμμετοχή σε αγώνες και άσκηση για πολεμική χρήση.

Ο πρώτος είναι να προσφέρει την τακτική άσκηση για καλή υγεία, ευεξία και μια εκπαιδευτική δραστηριότητα που έχει τις ρίζες της στην κινεζική κουλτούρα και είναι ειδικά προσαρμοσμένη στο προφίλ κάθε ασκούμενου.

Ο δεύτερος είναι να προσφέρει μια αγωνιστική δραστηριότητα με τεχνικές χτυπημάτων και λαβών. Στο Shou Bo, η εστίαση είναι στην αποφυγή επιβλαβών εφαρμογών: προάγεται η αποφυγή αντί για την αντιπαράθεση, ο σταθερός επαναπροσανατολισμός του αντιπάλου και η αποφυγή προσπάθειας για πρόκληση τραυματισμού. Είναι παρούσα η ταοϊστική οπτική, η δυναμική αλληλεπίδραση των εννοιών Yin και Yang, των συμπληρωματικά αντίθετων, που αλληλεπιδρούν συνεχώς.

Ακολουθείται η κομφουκιανή έννοια του Wu De που σημαίνει "αρετή στη μάχη” και, κατ’ επέκταση, “ηθική στην τέχνη του αγώνα”. Η καλλιέργεια του Wu De σημαίνει την ανάπτυξη των πέντε παραδοσιακών αρετών:

• Ren: ανθρωπιά, καλοσύνη
• Zhe: χρήσιμη νοημοσύνη, σοφία
• Li: ευγένεια, καλοί τρόποι
• Yi: πίστη, καθήκον, υποχρέωση
• Xin: εμπιστοσύνη, ειλικρίνεια

Ο τρίτος προσφέρει πρακτικές λύσεις στο πεδίο.

Ο αγώνας του Shou Bo

Οι αγωνιζόμενοι, φορούν παντελόνι, ένα σακάκι ίδιο με αυτό που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική πάλη Shuai jiao, ένα ζευγάρι γάντια που επιτρέπουν αποτελεσματικό κράτημα (δάχτυλα χωρίς γάντια με ελεύθερα μεσοδακτύλια κενά), επαρκή προστασία (κάλυμμα δακτύλων, προστατευτικά κνήμης, προστατευτικά στήθους για γυναίκες, κ.λ.π.), κινούνται όρθια και μπορούν να συνδυάσουν τα κρατήματα και τα χτυπήματα.

Η μορφή του αγώνα είναι πού διαφορετική από αυτή των άλλων στυλ. Υπάρχουν χτυπήματα που όμως οι αμυνόμενοι “υποδέχονται” με σπάσιμο της απόστασης, αρπαγή, ρίψη, σπρώξιμο, τράβηγμα, παρέμβαση, τίναγμα, ανατροπή, ακινητοποίηση κ.λ.π. Η αποσταθεροποίηση και ο αποπροσανατολισμός του αντιπάλου επιτυγχάνεται με την ελάχιστη δύναμη και με τον πλέον ασφαλή γι’ αυτόν τρόπο.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η ανταγωνιστική πλευρά του Shou Bo δεν επιθυμεί να αντικαταστήσει τον Sanshou (Sanda), επειδή ο προσανατολισμός του σύγχρονου Shou Bo είναι θεμελιωδώς διαφορετικός από πολλές απόψεις. Οι κανόνες της αθλητικής πλευράς αυτού του στυλ, προωθούν το ασφαλές αθλητικό παιχνίδι, διατηρώντας σκόπιμα την πολεμική διάσταση σε απόσταση. Οι ειδικοί των πολεμικών τεχνών που επιθυμούν, για προσωπικούς λόγους, να έρθουν αντιμέτωποι με άλλους και κατ’ επέκταση τους εαυτούς τους, σε ένα πλαίσιο τύπου Sanda ή άλλο, είναι ελεύθεροι να πειραματιστούν με την έρευνά τους. Άλλωστε “ένα βουνό, χίλια μονοπάτια”. 

Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται διαγωνισμοί Shou Bo. Μετά τον ενθουσιασμό που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια των Γαλλικών και Ευρωπαϊκών αγώνων, αρκετά Κινεζικά πανεπιστήμια στις αθλητικές επιστήμες έχουν δείξει σοβαρό ενδιαφέρον για τα σύγχρονα αθλητικά χαρακτηριστικά αυτού του κλάδου, που ιστορικά ανιχνεύονται σε παλιά κινεζικά κείμενα.

Το Shou Bo είναι ένα εξαιρετικό στυλ. Ενσωματώνει στο πλούσιο ρεπερτόριό του τις αρχές που αναφέραμε πιο πάνω, του Yin και Yang και κυρίως του Wu De, της “αρετής στη μάχη”, με τον πιο εμφαντικό τρόπο, προσφέροντας παράλληλα ένα πολύ ποιοτικό αθλητικό θέαμα.