Laamb wrestling: η λαϊκή πάλη της Σενεγάλης

Τι είναι η Laamb

Η πάλη της Σενεγάλης ή Lutte Traditionnelle ή Laamb όπως λέγεται στην περιοχή Wolof, που βρίσκεται στο νότιο τμήμα της Σενεγάλης που συνορεύει με την Γκάμπια, είναι ένας τύπος λαϊκής πάλης που παίζεται παραδοσιακά από διάφορες φυλές στην Υποσαχάρια Αφρική όπως οι Wolof, Dinka, Nuer, Bambara, Jola και Serer.

Στη Σενεγάλη, η Laamb προέρχεται από την παράδοση πάλης των ανθρώπων των περιοχών Wolof, Bambara και Serer. Είναι μια προπαρασκευαστική άσκηση για πόλεμο της τάξεως των πολεμιστών. Στη γλώσσα Wolof, το “mbapate” σημαίνει ένα Gala απλής πάλης χωρίς χτυπήματα, που συνήθως πραγματοποιείται τη νύχτα. Ήταν επίσης μια τελετή μύησης μεταξύ των ανθρώπων του Wolof και του Serer. Η λέξη Serer Njom προέρχεται από την κοινή λέξη Wolof και Serer του Jom. Το Jom και στο Serer και στο Wolof σημαίνει “να έχουμε αξιοπρέπεια”, “να έχουμε θάρρος”, να έχουμε “Jom”. Η αρχή “Jom” καλύπτει ένα τεράστιο φάσμα αξιών και πεποιθήσεων, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών, οικολογικών, προσωπικών και κοινωνικών αξιών στις κοινωνίες Wolof και Serer. Η Laamb προέρχεται από τον κλάδο των προσωπικών αξιών της αρχής “Jom”. 

Η προέλευση της Laamb λέγεται ότι βρίσκεται στην ύπαιθρο, όπου στο τέλος της περιόδου της συγκομιδής, άντρες από τα χωριά πάλευαν. Ήταν ένας τρόπος όχι μόνο να διασκεδάσουν, αλλά και να επιδείξουν τη δύναμή τους και να κηρυχτούν πρωταθλητές. Αν και η Laamb παιζόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα, η δημοτικότητά της άρχισε να αυξάνεται τη δεκαετία του ’90, όταν εταιρείες προσέφεραν χορηγίες και μεγάλα στάδια για να αγωνίζονται και να προσελκύουν χιλιάδες θεατές. 

Οι κανόνες της Laamb

Οι κανόνες του Laamb είναι αρκετά απλοί. Μοιάζει με την ελληνορωμαϊκή πάλη. Ο πρώτος που θα ρίξει τον αντίπαλό του με την πλάτη, κερδίζει τον αγώνα. Η διάρκεια του αγώνα καθορίζεται από την τακτική και τα ρίσκα που παίρνουν οι παλαιστές. Οι περισσότερες μάχες διαρκούν μόνο 2-3 λεπτά.

Υπάρχουν δύο εκδόσεις της Laamb. Συνήθως στην έκδοση των τοπικών αγώνων στα χωριά, οι παλαιστές δεν χρησιμοποιούν χτυπήματα με τα χέρια.  Οι αγώνες που γίνονται σε μεγάλα στάδια είναι συνήθως η δεύτερη έκδοση, στην οποία οι παλαιστές επιτρέπεται να ρίχνουν χτυπήματα και γροθιές, κάτι που είναι η μόνη από τις δυτικές αφρικανικές παραδόσεις που το επιτρέπουν.

Οι τελετουργίες της Laamb

Αυτό που κάνει την Laamb να ξεχωρίζει, είναι η ενσωμάτωση πνευματικών τελετουργιών πριν από τον αγώνα. Αυτό είναι εμφανές στην προπόνηση που οδηγεί στον αγώνα. Οι παλαιστές συμμετέχουν σε αυστηρή φυσική προπόνηση έως και 4 μήνες πριν από τους αγώνες τους, αλλά επίσης προετοιμάζονται πνευματικά, καθώς ένα τεράστιο μέρος του αγώνα πιστεύεται ότι συμβαίνει στον πνευματικό κόσμο. Εδώ μπαίνουν οι marabouts. Οι marabouts είναι  μουσουλμάνοι θρησκευτικοί ηγέτες και δάσκαλοι στη Δυτική Αφρική. Ο marabout είναι συχνά μελετητής του Κορανίου ή θρησκευτικός δάσκαλος. Άλλοι μπορεί να είναι και περιπλανώμενοι ιερείς, που επιβιώνουν με ελεημοσύνη, Σούφι Μουρσίδες (“Οδηγοί”) ή ηγέτες θρησκευτικών κοινοτήτων.

Είναι σημαντικοί στην Laamb, καθώς είναι πνευματικοί οδηγοί στην παράδοση των Σούφι που κυριαρχούν στη Μουσουλμανική πλειοψηφία της Σενεγάλης. Ο λόγος είναι ότι, ενώ η ικανότητα και η δύναμη είναι σημαντικά για να είναι κάποιος επιτυχημένος στην Laamb, κανένας παλαιστής δεν θα πολεμούσε χωρίς πνευματική προστασία. Οι παλαιστές πηγαίνουν συχνά στα σπίτια των marabouts πριν από τους αγώνες για να τους δοθεί αγιασμός, που θα τους κάνει ευλογημένους και θα  τους προστατεύσουν από τυχόν αρνητικά πνεύματα.

Οι marabouts προσφέρουν τα “Gris Gris” στους παλαιστές, να τα φορούν κατά τη διάρκεια του αγώνα. Το Gris Gris είναι φυλαχτά που έχουν συχνά τη μορφή μικρών υφασμάτινων σάκων, τα οποία είναι χαραγμένα με στίχους από το Κοράνι και περιέχουν τελετουργικά αντικείμενα. Οι marabouts ρίχνουν επίσης υγρά που έχουν παρασκευαστεί και ευλογηθεί από αυτούς, για τους παλαιστές πριν από τον αγώνα. Το Gris Gris επίσης, πιστεύουν, ότι αποτρέπουν τις κακές ή αρνητικές γλώσσες και τα ματιάσματα. Οι παλαιστές φορούν φυλακτά στα χέρια τους για προστασία. 

Η Laamb σήμερα

Ωστόσο, αν και το όνειρο να γίνει κανείς διάσημος παλαιστής Laamb, η πραγματικότητα, σύμφωνα με τους New York Times είναι ότι “το ποσοστό των παλαιστών που γίνονται πλούσιοι στο άθλημα είναι μικρό. Από περισσότερους από 3.000 εγγεγραμμένους παλαιστές, μόνο δώδεκα κερδίζουν περισσότερα από 100.000 $ ανά μάχη, και αυτοί οι παλαιστές έχουν μόνο έναν αγώνα ετησίως. Η συντριπτική πλειοψηφία θα κερδίσει λιγότερο από 2.000 $ στο τερέν, και πολλοί δεν θα κερδίσουν τίποτα”.

Η Laamb είναι πιο δημοφιλής από το ποδόσφαιρο και αντιπροσωπεύει την ευκαιρία του παλαιστή να ξεφύγει από την αφάνεια και να γίνει γνωστός σε όλη τη χώρα. Είναι εθνικό άθλημα στη Σενεγάλη και σε κάποια τμήματα της Γκάμπια. 

Η Σενεγαλέζικη ομοσπονδία της Laamb αναπτύχθηκε από τη δεκαετία του 1990. Σε αυτήν οι μαχητές εξασκούν τώρα και τις δύο μορφές, που ονομάζονται επίσημα “Lutte Traditionnelle sans frappe” (για τη έκδοση χωρίς χτυπήματα) και “Lutte Traditionnelle avec frappe” (για την έκδοση και με χτυπήματα). 

Η Laamb είναι ένα παιχνίδι που ενθουσιάζει το πλήθος, εν μέρει λόγω των τελετών αλλά και λόγω της εντυπωσιακής επίδειξης των παλαιστών. Ξεκίνησε ως ένα παιχνίδι που διατηρήθηκε ζωντανό στην παράδοση στους τοπικούς αγώνες, συγκεντρώνοντας κοινότητες και θεατές, αλλά τώρα έχει εξελιχθεί σε αγώνες σε γεμάτα γήπεδα. Τα παραδοσιακά στοιχεία της Laamb παραμένουν ζωντανά, και είναι απίθανο να χάσει τη θέση του ως το πιο αγαπημένο παιχνίδι στη Σενεγάλη.

Τον Απρίλιο του 2008, ένα ντοκιμαντέρ του BBC με τίτλο “Last Man Standing” κάλυψε τις ζωές μιας ομάδας βρετανών και Αμερικανών σε ένα χώρο εκπαίδευσης στη Σενεγάλη, η οποία αντιμετώπισε αντιπάλους από την χώρα.

Η Laamb εμφανίστηκε στην ταινία του 2005 “L’Appel des arènes” (αγγλικός τίτλος Wrestling Grounds).