Sambo: ένα πολύ δυνατό σύστημα από την Ρωσία

Η Ιστορία του Sambo

Η “προϊστορία” του Sambo αρχίζει το 1918, όταν ο Λένιν δημιούργησε το Vsevobuch (γενική στρατιωτική εκπαίδευση) υπό την ηγεσία του N.I. Podvoyskiy για την εκπαίδευση του Κόκκινου Στρατού ώστε να βελτιώσει τις ικανότητες των στρατιωτών στη μάχη σώμα με σώμα. Αποφάσισε λοιπόν να φτιάξει μία SAMozashchita Bez Oruzhiya (Sambo) που σημαίνει σημαίνει "αυτοάμυνα χωρίς όπλα". 

Την δημιουργία και την ανάπτυξη του Sambo την καθόρισαν με την προσπάθειά τους τρεις άνθρωποι.

Ο πρώτος ήταν ο Viktor Spiridonov, βετεράνος του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου με εμπειρία στην πάλη και το Jujitsu. Ο Spiridonov ήταν εκπαιδευτής στον Κόκκινο Στρατό και στο Λαϊκή Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων (NKVD). Λόγω τραυματισμού από ξιφολόγχη στο αριστερό χέρι από τον πόλεμο, ο Spiridonov ανέπτυξε τεχνικές που δεν χρειάζονταν δύναμη. Είχε μελετήσει ελεύθερη πάλη (που σήμερα ονομάζουμε Κατς), ελληνορωμαϊκή, πολλά τουρκικά στυλ λαϊκής πάλης, και Jujitsu. Είχε επίσης ερευνήσει τα μαχητικά στυλ σε ταξίδια του σε Μογγολία και Κίνα. Η επιδίωξή του ήταν να δημιουργήσει μία μέθοδο με τις πιο αποτελεσματικές τεχνικές από διάφορες πολεμικές τέχνες. Το στυλ του ήταν γνωστό ως “Samoz” και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από πιο αδύναμους ή τραυματίες μαχητές, εκτός από τους καταδρομείς και τους μυστικούς πράκτορες.

Παράλληλα με τον Spiridonov και ένας άλλος ανέπτυσσε το δικό του στυλ μάχης. Ήταν ο Vasili Oshchepkov που επίσης δούλευε με τον Κόκκινο Στρατό, αναπτύσσοντας ένα νέο σύστημα μάχης. Ο Oshchepkov όταν ήταν νέος είχε εκπαιδευτεί στο Judo στην Ιαπωνία  και μάλιστα στο Kodokan του Jigoro Kano. Το 1913, ο Oshchepkov ήταν ο πρώτος Ρώσος που κατέκτησε την μαύρη ζώνη και συνέχισε στο 2ο Dan (από τα 5 που ήταν τότε το μέγιστο) το 1917, από τον ίδιο τον Kano. Ο Oshchepkov έφερε το Judo στη Ρωσία, όπου και το ενσωμάτωσε στην μέθοδό του.

Οι δύο δημιουργοί δεν συνεργάστηκαν ποτέ, αλλά αυτό έγινε από τους μαθητές τους αργότερα οπότε και υπήρξε συνδυασμός των μεθόδων τους. Αυτό που προέκυψε ήταν το Sambo.

Όμως η ιστορία δεν ήταν τόσο απλή.

Το 1937, οι εντάσεις μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Ιαπωνίας αυξάνονταν. Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, ο Τζόζεφ Στάλιν, σαν παρανοϊκός που ήταν, έβλεπε παντού Ιάπωνες κατασκόπους. Οι σχέσεις του Oshchepkov με την Ιαπωνία ήταν αρκετές ώστε στο μυαλό του Στάλιν να δημιουργηθεί η υποψία ότι ήταν κατάσκοπος, και το Sambo ήταν και αυτό ύποπτο αφού χρησιμοποιούσε ιαπωνικά στοιχεία.

Την συνέχεια του συστήματος, το οποίο κινδύνεψε να εξαφανιστεί λόγω της παράνοιας του Στάλιν, την εξασφάλισε ο Anatoly Kharlampiev, ένας από τους μαθητές του Oshchepkov. Αυτό το κατάφερε με πολιτικούς ελιγμούς και δίνοντας έμφαση στις ρωσικές ρίζες του μαχητικού στυλ του Samoz που είχε αναπτύξει ο Spiridonov.

Το 1938, το Sambo ανακηρύχθηκε Πολεμική Τέχνη της Πατρίδας από την All-USSR State Sport Committee και έγινε το επίσημο άθλημα του έθνους.

Για την ιστορία, ο Kharlampiev θεωρείται “ο πατέρας του αθλητικού Sambo”.

Τι είναι το Sambo;

Το Sambo συνδυάζει τεχνικές χτυπημάτων με χέρια, πόδια, αγκώνες και γόνατα, αλλά και τεχνικές πάλης, Judo και Jujitsu και τέλος μάχη εδάφους. Αρχικά αναπτύχθηκε για τον στρατό ως τρόπο τερματισμού μιας μάχης όσο πιο γρήγορα και αποτελεσματικά γίνεται. Όμως με τα χρόνια το στυλ εξελίχθηκε και  σαν ένα ανταγωνιστικό άθλημα.

Έχει αξιοποιηθεί για προσωπική αυτοάμυνα, από την αστυνομία, τους συνοριοφύλακες, την μυστική αστυνομία, την προστασία υψηλών προσώπων, από ψυχιατρικό προσωπικό, από μισθοφόρους,  από κομάντο, από αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας της Ρωσίας καθώς και από τις επίλεκτες μονάδες (Spetsnaz) του ρωσικού στρατού.

Τύποι Sambo

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά στυλ Sambo, αλλά η πολεμική τέχνη χωρίζεται σε δύο κύριες κατηγορίες: sport sambo και μάχη sambo.

• Sport Sambo: στιλιστικά είναι παρόμοιο με το Κατς και το Judo. Οι κανονισμοί του, το πρωτόκολλο και η εμφάνιση διαφέρουν αρκετά. Πιο κοντά στην πάλη, και σε αντίθεση με το Judo, το Sambo επιτρέπει διάφορους τύπους κλειδωμάτων ποδιών, ενώ δεν επιτρέπει πνιγμούς και στραγγαλισμούς. Έχει ρίψεις, υποβολές και μάχη εδάφους με λίγους γενικά κανονισμούς. Το Sambo αναγνωρίστηκε σαν ένα στυλ ερασιτεχνικής πάλης από την FILA (τώρα UWW) το 1966.
• Combat Sambo: αναπτύχθηκε για τον στρατό. Το Combat Sambo μοιάζει με το ΜΜΑ. Το στυλ επιτρέπει γροθιές, κλωτσιές, αγκώνες και γόνατα, καθώς και low kicks, λακτίσματα στα γεννητικά και κεφαλιές. Επίσης περιλαμβάνει ρίψεις, ακινητοποιήσεις, πνιγμούς και κλειδώματα. Η κύρια διαφορά από τη Brazilian Jujitsu (BJJ), είναι ότι οι κανονισμοί του Sambo δεν επιτρέπουν στον ένα αθλητή να περιμένει τον αντίπαλο καθισμένος στο έδαφος χωρίς να έχει προηγηθεί συμπλοκή, κάτι που το BJJ το επιτρέπει. Οι προσαρμογές του Combat Sambo αναπτύχθηκαν από τον ακαδημαϊκό GS Popov. Η προσπάθεια των προσαρμογών είναι να διασφαλίσει την ασφαλή μετάβαση από τη μεσαία απόσταση στη μικρή, καθώς και τη συνεπή χρήση τεχνικών Sambo και πυγμαχίας. Η διαμόρφωση παρέχει τη συγχώνευση των δύο πολεμικών τεχνών σε ένα ενιαίο σύστημα.

Άλλοι τύποι sambo είναι:

 

• το Beach Sambo,

• το Freestyle Sambo, το οποίο επιτρέπει πνιγμούς,  στραγγαλισμούς και τις υποβολές που δεν επιτρέπονται στο Sport Sambo,

• το Self Defense Sambo, το οποίο είναι στο πνεύμα του Samoz του Spiridonov, δίνοντας έμφαση στη χρήση της επιθετικότητας του αντιπάλου εναντίον του,

• το Special Sambo, που είναι στυλ Sambo που αναπτύχθηκε ειδικά για χρήση από τον στρατό και την αστυνομία.

Η στολή

Στο Sport Sambo, φοριέται ένα κόκκινο ή μπλε gi, παρόμοιο με αυτό που φοριέται στο τζούντο, μαζί με μια αντίστοιχη κόκκινη ή μπλε ζώνη, και ένα σορτς ιδίου χρώματος. Στο Combat Sambo, υπάρχουν επίσης και προστατευτικά κεφαλής, γάντια, προστατευτικά ποδιών, μπότες και προστατευτικό βουβωνικής χώρας. Και στα δύο στυλ υπάρχουν και παπούτσια πάλης.

Παραδοσιακά, το sambo δεν διαθέτει σύστημα ζώνης όπως οι ασιατικές πολεμικές τέχνες. Ωστόσο, τον Μάρτιο του 2018, ο εκτελεστικός διευθυντής της FIAS Sergei Tabakov πρότεινε την καθιέρωση ενός συστήματος κατάταξης ζωνών χρησιμοποιώντας σε διαφορετικά χρώματα που δεν θα σχετίζονται με τις παραδοσιακές κόκκινες και μπλε ζώνες που χρησιμοποιούνται στον ανταγωνισμό. Η στολή του Sambo δεν αντικατοπτρίζει την κατάταξη ή την αγωνιστική βαθμολογία. 

Η διάδοση του Sambo

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, οι διαγωνισμοί Sambo έγιναν δημοφιλείς και το 1985, το άθλημα απέκτησε τη δική του οργάνωση με τη Διεθνή Ομοσπονδία Sambo (FIAS) . Ωστόσο, μόλις το 1995, όταν ο Oleg Taktarov, ένας αγωνιζόμενος αθλητής Sambo με μια ρωσική μαύρη ζώνη στο Judo, κέρδισε το UFC 6, το Sambo κέρδισε πραγματικά ευρύτερη αναγνώριση. Από τότε, ένας αυξανόμενος αριθμός μαχητών UFC έχουν προσθέσει τεχνικές sambo στα σετ δεξιοτήτων τους.

 

Από τότε έχει γίνει τεράστια δουλειά σε ανάλυση και εξέλιξη των τεχνικών σε πανεπιστημιακό επίπεδο, έχουν γραφεί βιβλία, έχουν γυριστεί ντοκιμαντέρ, σχετικά με το άθλημα, έχουν πραγματοποιηθεί σεμινάρια. 

Το 1971 το στυλ μπήκε στις ΗΠΑ, ενώ το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Combat Sambo της FIAS πραγματοποιήθηκε το 2001. 

Στις 18 Δεκεμβρίου του 2004, πραγματοποιήθηκε μια διάσκεψη στην πόλη Makhachkala της Ρωσίας, κατά την οποία δημιουργήθηκε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Combat Sambo (WFBC).

Αφού αναγνωρίστηκε από τη FILA (γνωστή από τον Σεπτέμβριο του 2014 ως United World Wrestling) το 1968, από την Εθνική Ερασιτεχνική Αθλητική Ένωση των ΗΠΑ το 1972, και μετά την ένταξή της στο πρόγραμμα των Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων Πάλης του 1973 μαζί με την Ελληνορωμαϊκή και Freestyle πάλη (που είναι ήδη ολυμπιακά αθλήματα,). Το Sambo έφτασε γρήγορα στο δρόμο για να γίνει ολυμπιακό άθλημα.

Σύμφωνα με την FIAS, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Sambo του 2016 στη Σόφια της Βουλγαρίας, προσέλκυσε πάνω από 500 αθλητές από 80 χώρες. Αν και δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός ατόμων που ασκούν Sambo σε όλο τον κόσμο, ο πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Sambo Vasily Shestakov αναφέρθηκε ότι το 2013 ήταν πάνω από 410.000 στη Ρωσία αυτοί που ασκούν το άθλημα.

Σπουδαίοι μαχητές του Sambo αγωνίστηκαν και διέπρεψαν σε  πρωταθλήματα του ΜΜΑ όπως το UFC. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι Fedor Emelianenko και ο Khabib Nurmagomedov.

Το Sambo είναι ένα από τα πιο δυνατά στυλ. Συνδυάζει τεχνικές κυρίως από παλαιστικά στυλ με αρμονικό τρόπο και καλύπτει όλο το φάσμα της άοπλης μάχης, από την ερασιτεχνική πάλη έως την μέθοδο της φονικής εμπλοκής που χρειάζονται οι ειδικές δυνάμεις και οι μυστικές υπηρεσίες.